Бала кезінен сүймейтін арамшөп адамдарды зақымдап қана қоймай, ем де болатыны туралы тарау...

Сібірдегі барлық өсімдіктердің ішінен қалақай, бәлкім, жалғыз осындай қызғылықсыз беделге ие - ол қоршаудың астында өседі, ауыртып шағады және кездескен кезде ешқашан қуантпайды. Сонымен қатар, қалақайдың сирек кездесетін қабілеттері мен таңғажайып емдік қасиеттері бар! Олар туралы толығырақ сөйлесейік.

Қалақай бүкіл Сібір мен Қиыр Шығыста өседі, Еуропада, Азияда, Қытайда таралған. Ол азотты заттарға бай ылғалды және құнарлы топырақтарда өседі. Оны ылғалды ормандарда, көлеңкелі жерлерде, сайларда, су қоймаларының жағасында және жол жиектерінде, тұрғын үй мен теміржолдардың жанынан кездестіруге болады.

Қалақай жапырақтары гистамин, холин және құмырсқа қышқылымен толтырылған жұқа микро инелермен - түктермен жабылған. Бұл заттардың әрқайсысы күйдіру және қышу түрінде аллергиялық реакция тудырады. Адаммен немесе жануармен байланыста болған кезде иненің құрамындағы зат тері астына енгізіледі – осы жерден тітіркену пайда болады. Ғалымдар бұл қасиет өсімдікті шөпқоректі жануарлардан қорғайды деп санайды.

Өсімдіктің қосарлы табиғаты атауында да көрінеді: латын тілінен Urtica қалақай "күйдіретін" дегенді білдіреді, ал ескі орыс тілінен "коприна" "жібек" деп аударылады.

Ежелгі уақытта қалақай талшықтарынан киім тігіп, кілем тоқып, арқандар мен балық аулау торлары тоқылған. Ол Еуропада да бағаланды - тіпті Наполеон сарбаздары қалақайдан жасалған форма киген дейді. Мақтадан айырмашылығы, қалақай өндірісте жұмсақ әрі экологиялық таза – оны ластанған жерлерде, тыңайтқыштар мен химиялық заттарсыз қауіпсіз өсіруге болады. Бірақ одан барлық заманауи стандарттарға сәйкес келетін маталар жасауға бола ма, жоқ па, әлі белгісіз.

Ресейде қалақай дұрыс тамақтанудың бір бөлігі болды - одан салаттар дайындалды, щи қайнатты, тұздықтар, бәліштерге салма жасалды және шай қайнатылды. Ғасырлар бойы қалақай адамға өзінің қан тоқтататын және несеп айдайтын қасиеттерімен танымал. Балғын қалақаймен артрит пен ревматизмді емдеді, оны қант диабеті, невроз, жүрек аурулары үшін қолданды. Гректер ерлер күшін арттыру үшін қалақай тұқымын тұтынды.

Қазіргі заманғы медицина қалақайдың дәрілік құндылығын мойындайды, бүгінде ол әртүрлі ауруларға және алдын-алу мақсатында қолданылады, дерматологияда, косметологияда, ветеринарияда, тамақ дайындауда кеңінен қолданылады.

Қалақайдың 50-ге жуық түрі бар, олардың шамамен 10-ы Ресейде кең таралған. Біз ең көп таралған үшеуі жөнінде айтамыз.

Екіүйлі. Ол Сібірде, Еуропада кездеседі. Қалақайдың бұл түрінің даралары жынысына қарай бөлінеді: еркектерде тек аталық гүлдері, ал аналықтарында тек аналық гүлдері болады. Ауырсынуды басатын, бактерияға қарсы және қан тоқтататын қасиеттерімен танымал.

Күйдіргіш. Ресейде жиі кездесетін өсімдік түрлерінің бірі. Оның айырмашылығы - қауіпті түктер жапырақтардың бетінде ғана емес, сабақтарында да кездеседі.

Сібірлік немесе сора тұқымдас. Сібірдің Батысы мен Шығысында кездеседі. Ол барлық жерде өседі және үлкен саусақ тәрізді-тілімді тісті жапырақтармен ерекшеленеді. Теріге тиген кезде бұл сібірлік күйдіреді, бірақ қолдырау қалдырмайды, ал одан алынған қайнатпа қанды қоюлатпайды.

Қалақай – қанның ұюын жақсартатын К дәрумені бойынша рекордшы (100 г қалақайда шамамен 500 мкг, тәуліктік нормасы 120 мкг).
Қалақайдағы С дәруменінің мөлшері лимонға қарағанда екі есе көп.
Қалақай жапырақтарында хлорофилл бар, ол зат алмасуды, ішектің, қан тамырларының, жүректің жұмысын жақсартады және күшті ынталандырушы және сергітетін қасиеттерге ие.
Қалақайдың құрамында құнды ақуыз көп, сондықтан ол жоғары қоректік өнім болып саналады.
Сондай-ақ, құрамында А дәрумені, В дәрумендерінің тобы, минералды заттар (марганец, кальций, фосфор, калий және магний), илік заттардың, флавоноидтардың және құнды аминқышқылдарының жоғары концентрациясы бар, бұл қалақайдың күшті антиоксидантты және микробқа қарсы қасиеттерін түсіндіреді.

Өзінің полидәрумен құрамының арқасында қалақай біздің ағзамызға пайдалы әсер етеді. Міне оның емдік қасиеттерінің тек бірнешеуі:

иммундық жүйені нығайтады
алмасу үрдістерін жеделдетеді және токсиндерді кетіреді
гормоналды тепе-теңдікті реттейді
липидті алмасуды қалыпқа келтіреді
ішек пен жатырдың тонусын арттырады
несеп айдайтын, өт айдайтын, бактерицидтік және қан тоқтататын әсерге ие
қандағы холестерин деңгейін төмендетеді
көздің денсаулығын сақтауға көмектеседі
зақымдалған тіндердің жазылуын тездетеді
жүрек және тыныс алу қызметін жақсартады

Пайдалы қалақай жапырақтары № 1 жабайы шөптердің Фитошай құрамына кіреді (тазарту және дренаж)..

Курил шайы, піштен және беде қосылған шөптер жинағы ағзаны жұмсақ тазартуға көмектеседі және жеңілдік сезімін береді.
Қалақай жапырақтары ағзаға сергітетін әсер етеді және зат алмасу өнімдері мен зиянды заттарды кетіруге көмектеседі.
Сібір детокс-өсімдіктерінен жасалған сусын ағзадағы зат алмасу үрдістерін жақсартады және дене салмағын төмендетуге тырысатындар үшін өте қолайлы.

Сіз арамшөптердің көптеген емдік қасиеттері бар екенін және қалақаймен танысуды жалғастырып, рационыңызға қосуға тұрарлық екенін білдіңіз бе?